Μία από αυτές τις περιπτώσεις είναι το sadfishing, που εμφανίζεται ιδιαίτερα στους εφήβους. Ως φαινόμενο καθορίστηκε από ερευνητές στο «Journal of American College Health» το 2021 και αναφέρεται σε χρήστες των κοινωνικών δικτύων που «υπερπροβάλλουν μια αρνητική συναισθηματική κατάσταση στο διαδίκτυο για να κερδίσουν συμπάθεια». Εκφράσεις αυτής τη τάσης είναι οι θλιμμένες φωτογραφίες, οι ασαφείς, μελαγχολικές αναρτήσεις, οι αναρτήσεις με υπονοούμενα κ.α
Ο όρος επινοήθηκε από τη δημοσιογράφο Rebecca Reid το 2019 ύστερα από μια αμφιλεγόμενη ανάρτηση στο Instagram από την Kendall Jenner. Στην ανάρτηση αυτή, το διάσημο μοντέλο περιέγραφε μια «εξουθενωτική μάχη» με το πρόβλημα της ακμής. Χιλιάδες άνθρωποι αντέδρασαν με συμπάθεια στην ανάρτηση, ωστόσο αργότερα αποκαλύφθηκε ότι ήταν μια περίτεχνη διαφημιστική εκστρατεία για τη συνεργασία της με την εταιρεία περιποίησης δέρματος Proactiv. Ήταν τότε που η Reid χαρακτήρισε αυτήν τη συμπεριφορά ως sadfishing.
Γιατί όμως οι έφηβοι να κάνουν sadfishing;
Αν και οι έφηβοι διακρίνονται συχνά για τον άστατο και ευμετάβλητο ψυχικό τους κόσμο, οι συνεχείς και υπερβολικές αναρτήσεις αυτού του τύπου θα μπορούσε να είναι σημάδι ενός μεγαλύτερου προβλήματος ψυχικής υγείας για τους εφήβους ή μια «κραυγή για βοήθεια».
Ενδέχεται μάλιστα το sadfishing πιθανόν να οφείλεται στο γεγονός ότι οι κάποιοι έφηβοι δεν αισθάνονται να έχουν κάποιο άτομο στο περιβάλλον τους που να μπορούν να μοιραστούν τις σκέψεις τους και έτσι να στρέφονται στον κόσμο των κοινωνικών δικτύων.
Η Liz Nissim-Matheis, ιδιοκτήτρια του «Psychological & Educational Consulting» στο Λίβινγκστον στο Νιου Τζέρσεϋ, εξηγεί ότι αυτή η συμπεριφορά σηματοδοτεί ένα αίσθημα συναισθηματικής απομόνωσης από τους συνομηλίκους και τα μέλη της οικογένειας, άρα και μια έλλειψη διεξόδου για την έκφραση της απογοήτευσης. «Φαίνεται ως αναζήτηση προσοχής, και μερικές φορές μπορεί να είναι, αλλά δεν πιστεύω ότι προκύπτει ενώ ο έφηβος είναι ικανοποιημένος και ευτυχισμένος».
Το sadfishing των εφήβων στο επίκεντρο των ειδικών
Μια μελέτη του 2023 που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «BMC Psychology» διαπίστωσε ότι οι έφηβοι που έκαναν sadfishing εμφάνιζαν σημάδια άγχους και κατάθλιψης, ενώ η χαμηλή κοινωνική υποστήριξη ήταν σημαντικός παράγοντας αυτής της συμπεριφοράς. Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι τα αγόρια ανέφεραν «υψηλότερες τάσεις για sadfishing» από τα κορίτσια στην ηλικία των 12, αλλά η τάση αυτή μειωνόταν καθώς μεγάλωναν. Αντίθετα, για τα κορίτσια, η τάση αυξανόταν με την ηλικία.
Μια άλλη πιο πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι το sadfishing προκύπτει από άτομα που έχουν δυσκολία στην αντιμετώπιση πολύπλοκων ζητημάτων ή όταν χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα ενώ βρίσκονται υπό την επήρεια ουσιών. Η μελέτη διαπίστωσε ακόμη ότι όσοι παρουσίαζαν συμπεριφορές αναζήτησης προσοχής λόγω μιας διαταραχής προσωπικότητας ήταν επίσης επιρρεπείς στο sadfishing. Το sadfishing πυροδοτεί μια αντίδραση η οποία ακόμα και αν δεν είναι απόλυτα ειλικρινής, μπορεί να προσφέρει μια ικανοποίηση στον έφηβο καθώς λαμβάνει προσοχή , μετά από μια συναισθηματικά φορτισμένη ανάρτηση.
Υπάρχουν κίνδυνοι;
Δεν λείπουν και οι περιπτώσεις, όπου υπάρχουν και αρνητικές αντιδράσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε επιβάρυνση της ψυχικής υγείας. Όταν μια ανάρτηση στα κοινωνικά δίκτυα δεν καταφέρει να συγκεντρώσει αντιδράσεις συμπάθειας, μπορεί ακόμα να γίνει αντικείμενο χλευασμού και κοροϊδίας, άρα να πληγώσει ακόμα περισσότερο τον ευαίσθητο ψυχικό κόσμο του έφηβου. Η κατανόηση των αιτιών πίσω από αυτή τη συμπεριφορά και η παροχή υποστήριξης στους έφηβους είναι η απάντηση σε αυτές τις περιπτώσεις.
