Πόσο μεγάλος είναι τελικά ο κίνδυνος για παρενέργειες από τις στατίνες;

Οι στατίνες είναι τα πιο γνωστά φάρμακα για τη ρύθμιση της χοληστερίνης (LDL). Η χρήση τους απομακρύνει τον κίνδυνο για έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο λόγω θρόμβωσης, ενώ τα δυνητικά οφέλη είναι μεγαλύτερα από τους πιθανούς κινδύνους που μπορούν να προκληθούν λόγω επιπλοκών στην υγεία.

Αυτές είναι οι νέες επιστημονικές συστάσεις που έρχονται από την Αμερικανική Καρδιολογική Ένωση,  η οποία προχώρησε σε ανάλυση των κλινικών μελετών για τη χρήση των συγκεκριμένων φαρμάκων. Η σχετική δημοσίευση έγινε στο περιοδικό της Ένωσης «Circulation: Arteriosclerosis, Thrombosis and Vascular Biology».

Υπολογίζεται πως, τουλάχιστον στις ΗΠΑ, ένας στους Αμερικανούς άνω των 40 ετών παίρνει στατίνες, αλλά το 10% τις σταματούν λόγω διαφόρων συμπτωμάτων. Οι Αμερικανοί καρδιολόγοι υποστηρίζουν ότι «στις περισσότερες περιπτώσεις δεν πρέπει να σταματά κανείς να παίρνει στατίνη, γιατί μπορεί να αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο εμφράγματος ή εγκεφαλικού λόγω μιας φραγμένης αρτηρίας».

Ποιοι και γιατί σταματάνε τις στατίνες;

Υπάρχει βέβαια και η εξαίρεση όπου κάποιος υποχρεούται να σταματήσει το φάρμακο. Αυτό συμβαίνει στην περίπτωση που επηρεάζεται η νεφρική λειτουργία και ένα κλασικό σημάδι είναι τα πολύ σκούρα ούρα.

Άλλες παρενέργειες περιλαμβάνουν τους  μυϊκούς πόνους σε περίπου 1% των ασθενών.  Οι μυϊκοί πόνοι όμως μπορεί να είναι απόρροια και άλλων αιτιών , ειδικά σε άτομα μεγάλης ηλικίας. Είναι αρκετές οι περιπτώσεις όπου ο ασθενής λανθασμένα πιστεύει ότι οι μυϊκοί πόνοι του οφείλονται στις στατίνες και τις σταματά, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο καρδιαγγειακού επεισοδίου. Ένας βιοδείκτης του αίματος, η κρεατινίνη, μπορεί να δείξει αν υπάρχει πραγματική μυϊκή ζημιά λόγω των στατινών.

Oι Αμερικανοί καρδιολόγοι επισημαίνουν και ένα άλλο φαινόμενο ανάμεσα στους ασθενείς - το φαινόμενο «νοσίμπο» (αρνητικού πλασίμπο)- δηλ. όταν οι ασθενείς περιμένουν νοητικά ότι θα έχουν κάποια παρενέργεια, επειδή γνωρίζουν πως υπάρχουν αυτές οι παρενέργειες και όχι επειδή όντως συμβαίνει. Σε αυτές τις περιπτώσεις συνιστάται  η επικοινωνία με τον γιατρό και πιθανώς η μείωση της δόσης.

Ο απειροελάχιστος κίνδυνος για διαβήτη

Η  αύξηση του κινδύνου για εκδήλωση διαβήτη είναι πραγματικά πολύ μικρή και συνυπολογίζεται σε άτομα που δεν ασκούνται και είναι ήδη παχύσαρκα. Όμως ο απόλυτος κίνδυνος να διαγνωσθεί κανείς με διαβήτη για πρώτη φορά εξαιτίας της λήψης στατινών, είναι μόνο 0,2% ετησίως. Για όσους ήδη είναι διαβητικοί, η μέση αύξηση του επιπέδου του σακχάρου στο αίμα λόγω των στατινών είναι μικρή και δεν δικαιολογεί την αποφυγή συνταγογράφησής τους.

Τέλος, έχει αποδειχτεί πως οι στατίνες αυξάνουν ελαφρά και τον κίνδυνο αιμορραγικού εγκεφαλικού, σε όσους ήδη είχαν τέτοιο επεισόδιο στο παρελθόν. Και πάλι όμως τα ποσοστά είναι εξαιρετικά χαμηλά.  

Η θεραπεία με στατίνες λοιπόν είναι πολύ χρήσιμη σε:

  • Άτομα 40 έως 75 ετών με «κακή» χοληστερίνη (LDL) 70 ως 189 mg/dL και κίνδυνο άνω του 7,5% για έμφραγμα ή εγκεφαλικό μέσα στην επόμενη δεκαετία.
  • Άτομα 40 έως 75 ετών με διαβήτη και LDL 70 ως 189.
  • Άτομα με ιστορικό καρδιαγγειακού επεισοδίου (εμφράγματος, εγκεφαλικού, στηθάγχης, περιφερικής αρτηριοπάθειας κ.α.)
  • Άτομα άνω των 21 ετών με LDL άνω του 190
Μοιραστείτε το