Τα αίτια της άνοιας είναι πολλά με πιο συχνό τη νόσο Alzheimer ενώ το συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο είναι υπό συνεχή μελέτη και διερεύνηση από επιστήμονες πολλών ειδικοτήτων.
Με βάση σύγχρονες έρευνες υπάρχουν ορισμένα σημάδια-οιωνοί της ασθένειας που απαιτούν προσοχή και διάγνωση από ειδικό. Αυτά είναι τα εξής:
Δυσκολία στη μάσηση σκληρών τροφίμων: ερευνητές από το καταξιωμένο Ινστιτούτο Καρολίνσκα του Πανεπιστημίου του Κάρλσταντ στη Σουηδία, μελέτησαν ένα δείγμα 577 ατόμων ηλικίας 77 ετών και άνω και κατέληξαν στο συμπέρασμα πως όσοι δεν μπορούσαν να μασήσουν εύκολα σκληρές τροφές, όπως π.χ. ένα μήλο, διέτρεχαν υψηλότερο κίνδυνο γνωστικής εξασθένησης. Πώς μπορεί να εξηγηθεί αυτή η διαπίστωση; Η ομάδα των ερευνητών τόνισαν πως καθώς το μάσημα σκληρών τροφών είναι δύσκολο (όταν δεν έχει κάποιος μια γερή οδοντοστοιχία όπως συμβαίνει με τους ηλικιωμένους), μειώνεται η ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αντιμετωπίσει κάποιος μεγαλύτερο κίνδυνο να πάθει άνοια.
Αργό βάδισμα: στο διεθνές συνέδριο για το Αλτσχάιμερ το 2012 παρουσιάστηκαν πολλές μελέτες που μετά από ειδικά νευρολογικά τεστ, αποκάλυψαν την σχέση ανάμεσα στις αλλαγές στην βάδιση και στα πρώτα σημάδια της γνωστικής έκπτωσης. Οι αργοί ρυθμοί σε συνδυασμό με τη δυσκολία στη βάδιση, σχετίζονταν με μικρότερο όγκο εγκεφάλου, που αποτελεί χαρακτηριστικό ατόμων που πάσχουν από άνοια.
Το περιττό βάρος: η παχυσαρκία σχετίζεται και με το ενδεχόμενο να αναπτύξει κάποιος άνοια αργότερα στην ζωή του. Ερευνητές έχουν διαπιστώσει πως τα άτομα που τώρα πάσχουν από άνοια, έχουν υπάρξει υπέρβαρα ή παχύσαρκα στο παρελθόν. Εκτός από τις καλές διατροφικές συνήθειες και τη εξάλειψη του περιττού βάρους, οι ερευνητές σημειώνουν πως και η άσκηση είναι πολύ σημαντική καθώς μπορεί να προστατεύσει τον εγκέφαλο από τους μηχανισμούς της γήρανσης.
Η κατάθλιψη: έρευνες που εξετάζουν την σχέση της ψυχικής νόσου με την άνοια διαπίστωσαν πως οι πάσχοντες από κατάθλιψη είχαν διπλάσιες πιθανότητες να εκδηλώσουν τη νόσο του Αλτσχάιμερ στα τελευταία χρόνια της ζωής τους, σε σχέση με όσους δεν έπασχαν! Μάλιστα όσοι έπασχαν από κατάθλιψη στη μέση ηλικία και αργότερα, παρουσίαζαν τριπλάσιο κίνδυνο εκδήλωσης αγγειακής άνοιας.