Στο νέο webinar της SCOHRE -της διεθνούς επιστημονικής εταιρείας ανεξάρτητων ειδικών για τον έλεγχο του καπνίσματος και τη μείωση της βλάβης- ο δρ. Andrzej Fal, Πρόεδρος της Πολωνικής Εταιρείας Δημόσιας Υγείας και Διευθυντής στο Ινστιτούτο Ιατρικής Επιστήμης UKSW, «ιστορικά, οι άνθρωποι πάντοτε κάτι κάπνιζαν και κάτι έπιναν», χαρακτηρίζοντας την προσπάθεια πλήρους εξάλειψης της νικοτίνης ανέφικτη.
Τα ακραία μέτρα απαγόρευσης φαίνεται πως δεν μπορούν να εξαλείψουν τη συνήθεια του καπνίσματος καθώς είναι εξακριβωμένο πως, αν τα καπνικά προϊόντα δεν βρεθούν νόμιμα, οι ενδιαφερόμενοι θα στραφούν στο παραεμπόριο ή σε προϊόντα που παρασκευάζουν μόνοι τους, αναμειγνύοντας υλικά που βρίσκουν συχνά στο διαδίκτυο, κάτι που μπορεί να τους εκθέσει σε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο.
Σύμφωνα με τους ειδικούς άλλωστε, η κύρια αιτία της βλάβης που προκαλεί το κάπνισμα δεν είναι η νικοτίνη, αλλά η καύση του καπνού, που απελευθερώνει χιλιάδες τοξικές και καρκινογόνες ουσίες. Αντίθετα, οι εναλλακτικές μορφές καπνικών προϊόντων, όπως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, τα προϊόντα ατμίσματος και τα σακουλάκια νικοτίνης (snus) δεν βασίζονται στην καύση, κάτι που τα καθιστά μια «καλύτερη» επιλογή. Η καλύτερη επιλογή όλων φυσικά παραμένει η πλήρης αποχή από οποιοδήποτε προϊόν που σχετίζεται με τον καπνό.
Αν και θεωρούνται η εξέλιξη του καπνίσματος, τα καινούρια αυτά προϊόντα δεν είναι ακόμη δυνατό να εκτιμηθούν με ακρίβεια σχετικά με τις επιπτώσεις τους στην υγεία. Πάντως τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι έχουν βοηθήσει στη μείωση των παραδοσιακών μορφών καπνίσματος, αλλά και στην πτώση των ποσοστών καρκίνου και θνησιμότητας που σχετίζονται με το κάπνισμα. Εκτιμάται, συγκεκριμένα, ότι προκαλούν λιγότερο από το 5% της βλάβης των παραδοσιακών τσιγάρων.
Ο στόχος είναι ένα μέλλον χωρίς καπνιστές
Όπως χαρακτηριστικά επεσήμανε στο πλαίσιο του webinar ο Damian Sweeny, πρόεδρος της NNA Ireland, μιας ένωσης υπεράσπισης των καταναλωτών, η πολιτική του «όλα ή τίποτα» στη μείωση του καπνίσματος έχει αποδειχθεί αναποτελεσματική. Οι εθνικές στρατηγικές θα πρέπει, λοιπόν, να εστιάσουν στη μείωση της βλάβης και όχι στην απόλυτη απαγόρευση των προϊόντων νικοτίνης, όπως επιτυχώς έχει ήδη εφαρμοστεί στη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η πρόσβαση σε ασφαλέστερες εναλλακτικές λύσεις, η εκπαίδευση των καταναλωτών και η εξασφάλιση υπεύθυνης ρύθμισης μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη του στόχου για λιγότερους θανάτους εξαιτίας του καπνίσματος, χωρίς να οδηγούν τους ανθρώπους σε παράνομα ή πιο επιβλαβή προϊόντα.
Τα στοιχεία δείχνουν πως μέσα από προσεκτικά σχεδιασμένες πολιτικές και συνεχή έρευνα, ο στόχος της μείωσης του καπνίσματος σε ποσοστό κάτω του 5% έως το 2040 μπορεί να γίνει πραγματικότητα.
